Vaak wordt bij het aanleggen van glasvezelkabels meer capaciteit voorzien dan op dat ogenblik nodig is. Op die manier vermijdt men dat men al te snel nieuwe verbindingen moet bijleggen en opnieuw ingrijpende infrastructuurwerken moet uitvoeren. Een glasvezelkabel over langere afstand bestaat immers uit heel wat, vaak tientallen aparte verbindingen.

Onmiddellijk na het aanleggen zal men die verbindingen activeren die op dat ogenblik noodzakelijk zijn. De verbindingen die nog niet gebruikt worden, dragen geen lichtsignalen en zijn bijgevolg dus "donker" - vandaar de naam dark fiber. Wanneer in de toekomst grotere netwerkcapaciteit noodzakelijk is, kunnen die ongebruikte verbindingen geactiveerd worden.

Dark fiber kan worden gebruikt door telecomproviders, bedrijven of overheidsinstanties die behoefte hebben aan snelle en veilige communicatie-infrastructuur. Door het huren van dark fiber verbindingen krijgen deze partijen exclusieve toegang tot een dedicated glasvezelkabel, waardoor ze de controle hebben over de bandbreedte, beveiliging en snelheid van hun netwerkverbindingen. Dit is met name belangrijk voor organisaties die veel bandbreedte en een hoge mate van beveiliging vereisen, zoals datacenters, financiële instellingen en onderzoeksinstellingen.